فیزیولوژِی دستگاه عصبی | جزوه فیزیولوژِی حواس ویژه : جزوه فیزیولوژی بخش حسی (قسمت سوم):در این قسمت سعی داریم تا از وقایعی که در سیناپس رخ می دهد سخن بگوییم. وقایعی که می توانند انتقال پیم عصبی را تحت تاثیر قرار دهند.

وقایع سیناپسی

عبارتند از پتانسیلهای پس سیناپسی تحریکی  ،EPSPپتانسیلهای پس سیناپس مهاری  ، IPSPمهار و تسهیل پیش سیناپسی ، جمع شدن و انسداد، شکل پذیری و یادگیری.
EPSP- Excitatory post synaptic potential - پتانسیل پس سیناپسی تحریکی: گیرنده های حسی بقدری کوچک هستند که نمی تواند مقدار کافی بارهای مثبت را انتقال دهند و تمامی غشاء را بطور کامل دپلاریزه کنند. بلکه بجای آن فقط یک پتانسیل پس سیناپسی تحریکی ) (EPSPتولید می کنند که غیر قابل انتشار بوده و نمی تواند به تنهائی پتانسیل عمل تولیدکند بلکه باید با دپولاریزاسیونهای تولید شده بوسیله تکمه های دیگر جمع شده و ایجاد یک پتانسیل عمل قابل انتشار نماید. بنابراین خصوصیت مهم این پتانسیل ها این است که تابع قانون همه یا هیچ نبوده وبا هم جمع پذیری پیدا می کنند.

جمع شدن ممکن است فضائی  Spatialیا زمانی  Temporalباشد. در جمع فضائی تعداد زیادی از نورونها بطور همزمان در یک محل تولید پتانسیل پس سیناپسی تحریکی نموده و محرک های تحریکی تکراری آوران در یک نورون قبل از اینکه پتانسیل پس سیناپسی تحریکی قبلی از بین برود با هم جمع می شوند و نهایتا ایجاد یک پتانسیل عمل می کنند در حالی که در جمع زمانی پتانسیل پس سیناپسی تحریکی ایجاد شده در یک نورون شدت یافته و نهایتا به پتانسیل عمل قابل انتشار تبدیل می شود. پایه یونی پتانسیل های پس سیناپسی تحریکی حاصل باز شدن کانالهای سدیمی و سپس پتاسیمی است موضوع مهمی که در اینجا اهمیت دارد نوع جواب پس سیناپسی تولید شده بوسیله یک میانجی است که بستگی به نوع کانالی دارد که بوسیله آن میانجی خاص فعال میشود به عنوان مثال استیل کولین در سیناپسهای نیکوتینی ارتباط عصبی – عضلانی یک میانجی تحریکی است و منجر به باز شدن کانالهایی سدیمی می شود در حالیکه همین استیل کولین در قلب بوسیله گیرنده موزکارینی منجر به باز شدن کانالهایی پتاسیمی شده و عمل مهاری انجام می دهد .

پتانسیل های پس سیناپسی مهاری

پتانسیل های پس سیناپسی مهاری : تحریک بعضی از رشته های پیش سیناپسی موجب بروز یک جواب هیپرپلاریزه کننده در نورونهای حرکتی نخاع میشود در جریان این پتانسیل تحریک پذیری نورون به محرک های دیگر کاهش می یابد و در نتیجه یک پتانسیل پس سیناپسی مهاری یا  IPSPبوجود می آید که این پتانسیل نیز با هم جمع شده و نهایتا موجب مهار انتقال پیام می شود. این پتانسیل غالباً ناشی ازافزایش موضعی در نفوذپذیری غشاء به یون کلر و پتاسیم می باشد و همانطور که میدانیم پتانسیل تعادلی پتاسیم  - 94میلی ولت و برای یون کلر حدود  -70میلی ولت است. این پتانسیل ها هر دو منفی تر از پتانسیل استراحتی  -65میلی ولت هستند بنابراین باز شدن کانالهای پتاسیمی آنرا به خارج هدایت می کند ( یعنی منفی تر می کند ) و باز شدن کانالهای کلری آنرا بطرف داخل نورون هدایت می کند ( یعنی منفی تر می کند ). این شرایط باعث هیپرپلاریزاسیون غشاء شده و نورونها را مهار میکند. به این ترتیب افزایش منفی شدن پتانسیل استراحتی غشاء ، پتانسیل پس سیناپسی مهاری یا به اختصار  IPSPنامیده می شود.