اموزش پاتولوژی عمومی | جزوه پاتولوژی عمومی کلاس من قسمت اول : در این قسمت از اموزش کلاس من قصد داریم تا با یکی از علوم کاربردی و پایه ای شما را اشنا نماییم. علم پاتولوژی . کلاس من سعی دارد تا با اموزش های رایگان شما را در زمینه اموزش بی نیاز کند. تمامی نظرات وانتقادات خود را برای ما ارسال کنید. علم پاتولوژِی علمی است که به برسی اسیب های وارد شده به بافت بدن می پردازد.

اسیب سلولی

یک سلول عادی و نرمال اگر تحت تاثیر استرس قرار گیرد سعی در وفق دادن خود با ان میکند ولی اگر ان عامل استرس ادامه یابد ، دیگر سلول نمیتواند سازگاری خود را حفظ کند و به سمت اسیب میرود ؛ البته گاهی اوقات عامل استرس زا خیلی قوی است و مستقیما سلول به سمت اسیب می رود.
برخی اوقات اسیب درحدی است که اگر عامل بیماری زا برداشته شود ، سلول بهبود میابد و تغییرات ایجاد شده برگشت میابند ( reversible injury ).گاهی نیز عامل استرس زا ادامه میابد تا باعث
مرگ سلول شود که دو نوع مرگ برای سلول روی میدهد:

1. apoptosis
2. necrosis

عوامل دخیل در پاسخ سلول به عامل استرس زا :

• شدت و حدت استرس
• نوع سلول
• متابولیسم سلولی
• خونرسانی و وضعیت تغذیه ای سلولی

سازگاری

پاسخ سازگاری : این پاسخ سلول ، زمانهایی روی میدهد که تغییرات ایجاد شده برگشت پذیر باشند که این تغییرات میتواند شامل: تغییر در فنوتیپ ،تغییر در اندازه و تعداد سلول ،فعالیت متابولیکی سلول ، باشد.سازگاری میتواند فیزولوژیک یا پاتولوژیک باشد
روش های سازگاری

• هایپرتروفی : سایز سلول افزایش میابد.
• هایپرپلازی : تعداد سلول ها افزایش میابد (عموما هابپرتروفی نیز با ان روی می دهد).
• اتروفی :تعداد و سایز سلولها کاهش میابد
• متاپلازی : جایگزینی سلول با نوع دیگری از سلول ها

هایپرتروفی

هایپرتروفی فیزیولوژیک : براثر افزایش هورمون ها یا واسطه های شیمیایی طبیعی بدن روی می دهد. مثل :بزرگ شدن سینه ها و رحم خانمها در زمان بارداری.
هایپرتروفی پاتولوژیک : مثل بزرگی قلب براثر یک عارضه مثل هیپرتانسیون یا اسیب دریچه ائورت.
نکته :سلولهای عضلات مخطط چه عضلهی قلبی چه اسکلتی ، چون از بعد از دوران جنینی توانایی تکثیر ندارند فقط براساس هایپرتروفی سازگاری میابند.

هایپرپلازی

هایپرپلازی فیزیولوژی دونوع وجود دارد که شامل :هورمونی جبرانی است. هورمونی : مثل بزرگ شدن رحم و سینه در زمان بارداری بعلت افزایش تعداد و سایز سلول ها .جبرانی : مثل تزشح فاکتور رشد و تکثیر سلول های سالم باقیمانده کبدی و جبران کمبود سلولهای مرده ی یک کبد اسیب دیده.

هایپرپلازی پاتولوژی

مثل بهم خوردن تعادل هورمون های جنسی استروژن و پروژسترون که باعث تکثیر سلول های اندومتر رحم میشود که یکی از علل خونریزی های غیزطبیعی رحم میباشد ؛ یا مثل ویروس HPVکه با ترشح فاکتور رشد باعث ایجاد زگیل ها و ضایعات پوستی مخاطی میشود. نکته : تفاوت هیپرپلازی با سزطان در این است که هایپرپلازی تحت کنترل بدن میباشد و با حذف عامل استرس اولیه ، سلولها به شرایط اولیه برمیگردند ولی در سرطان سلولها حتی با حذف عامل اولیه به تکثیر خودبخودی ادامه میدهند و تحت کنترل نیستند البته هایپرپلازی ، خود زمینه ای برای سرطان است و در صورت ادامه باعث سرزانی شدن سلولها می شود.

     اتروفی : کوچک شدن سلولها بدلیل از بین رفتن ماده ی سلولی را گویند.
علل اتروفی :

• کاهش فعالیت و تحرک در یک اندام
• اختلال در عصب رسانی (مثلا تنگی کانال نخاعی)
• کاهش خونرسانی به بافت
• سوء تغذیه
• برداشته شدن اثرات اندوکراین (مثل اتروفی رحم بعد از یائسگی)
• افزایش سن (مثل اتروفی مغز)

مکانیسم اتروفی شامل 3مورد است :افزایش تجزیه ی prها ،کاهش تولید prها ،خودخواری سول (اتوفاژی).

متاپلازی

جایگزین شدن یک سلول بالغ با یک سلول بالغ دیگر با فنوتیپ متفاوت.
1.تبدیل سلول های استوانه ای مژکدار به سلولهای سنگفرشی : در بافت ریه های معتادان سیگاری ، سلولهای ریشه ای تمایز نیافته ی نزدیک به غشای قائده ای بافت استوانه ای ، کم کم تبدیل به سلول های سنگفرشی میشوند چون مقاومت ببشتری نسبت به سلولهای استوانه ای دربرابر مواد مضر دود سیگار دارند ولی از طرفی قابلیت های محافظتی مثل ترشح موکوز و پاکسازی مژکی مواد ذره ای را ندارند و همجنین در طولانی مدت میتواند منجر به بدخیمی اپیتلیالی شود ، این نوع متاپلازی در صورت کمبود vit Aنیز ممکن است بیفتد ؛ پس متاپلازی مثل شمشیر دولبه عمل میکند.
2.تبدیل سلولهای سنگفرشی به استوانه ای(GER) : در افرادی که دچار ریفلاکس معده هستند سلول های تمایز نیافته ی انتهای مری بجای تبدیل به سلول سنگفرشی تبدیل به سلول های استوانه ای شبیه بافت معده و روده میشود تا دربرابر اسید معده مقاوم باشد و درد ریفلاکس معده ی این افراد نیز پس از مدتی بهبود میابد ولی اگر این متاپلازی ادامه یابد میتواند منجر به بدخیمی سزطان مری شود.
3.تبدیل سولهای مزانشیمی به سلولهای استخوانی : در بیماری میوزیت اسیفیکان که بیشتر در ورزشکاران روی می دهد ،سلولهای مزانشیمی بعضی عضلات اسکلتی انها تبدیل به استخوان میشود (تبدیل سلول های مزانشیمی بیشتر نوعی پاتولوژی است تا اینکه سازگاری باشد چون هیچ نفعی برای فرد ندارد.